Thai Studies Centre - Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Thái Lan

ความหมาย การทำความผิดหรือทำเรื่องเสียหายขึ้นเป็นเรื่องใหญ่ ถึงจะพยายามกลบเกลื่อนปิดบังอย่างไรก็ย่อมปิดไม่มิด

Voi là một loài vật có ý nghĩa quan trọng trong văn hoá Thái cả về tôn giáo, tâm linh và trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, tục ngữ Thái thường xuyên dùng hình ảnh con voi để ví von, răn dạy. Ví như câu tục ngữ này, dịch nghĩa đen là "Voi chết cả con, lại lấy lá sen mà che", ý nói tội lỗi, hay việc làm sai, gây thiệt hại to lớn thì dù có cố gắng thế nào cũng không thể che giấu nổi. Nếu tìm một câu tục ngữ tương đương trong tiếng Việt thì có lẽ là "lấy vải thưa che mắt thánh", tuy không dùng hình ảnh so sánh giống nhau nhưng cùng một ý nghĩa, bài học như nhau.

Hình ảnh minh hoạ từ http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/5-5/no44/elephant.html

Một câu thành ngữ khác cũng dùng hình ảnh con voi quen thuộc trong văn hóa Thái để ví von là ขี่ช้างจับตั๊กแตน

Câu tục ngữ dùng hình ảnh "Cưỡi voi bắt châu chấu" để chỉ những người làm việc quá sức, quá khả năng của mình, phải đầu tư quá nhiều công sức, tiền bạc, thời gian vào một việc mà cái lợi thu được lại không đáng.

ขี่ช้างจับตั๊กแตน มีความหมายถึง บุคคลที่คิดลงทุนลงแรงมากเกินเหตุความจำเป็น แต่ผลที่ได้รับไม่คุ้มกับการที่ได้ลงทุนไปมาก หรืออาจกล่าวได้ว่า ผลที่ได้ไม่คุ้มกับการลงทุน

Hình ảnh minh hoạ từ http://www.school.net.th/library/create-web/10000/language/10000-6025.html

Câu thành ngữ หน้าไหว้หลังหลอก nghĩa là "trước mặt vái chào, sau lưng lừa lọc". Wai là cách vái chào của người Thái thể hiện văn hóa tôn trọng lẫn nhau và kính trọng người hơn tuổi, hơn địa vị. Vì thế, câu này dùng để chỉ những người trước mặt thì làm ra vẻ đối xử tốt với người khác, nhưng sau lưng lại tìm cách nói xấu, hãm hại họ.

หน้าไหว้หลังหลอก เป็นสำนวนที่หมายถึง คนที่ต่อหน้าทำเป็นดีกับคนอื่น แต่พอลับหลังก็นินทาทำให้เขาเสียหาย หรือหาทางทำร้ายเขา

ภาพจาก: ศิวพรไพลิน. "สุภาษิตไทยทายสนุก". กทม. มิถุนา.