Con đường tơ lụa trên bộ và trên biển đóng vai trò quan troÌ£ng trong việc truyêÌ€n baÌ nêÌ€n văn minh cổ đaÌ£i của Trung QuôÃŒÂc sang phương tây, là câÌ€u nôÃŒÂi giao lưu kinh têÌ và văn hoaÃŒÂ.
|
Sa mạc mênh mông cát là một phần của Con đường tơ lụa. |
Con đươÌ€ng tơ luÌ£a mà moÌ£i ngươÌ€i thươÌ€ng noÃŒÂi là ch퀰 đươÌ€ng bộ tưÌ€ Tràng An ở phía đông, đêÃŒÂn La Mã ở phía tây trong thơÌ€i Tây HaÃŒÂn (Trung QuôÃŒÂc). Con đươÌ€ng này coÌ hai nhaÃŒÂnh nam và băÃŒÂc. NhaÃŒÂnh phía nam tưÌ€ Đôn Hoàng đi vêÌ€ phía tây, tơÃŒÂi Tây ĐaÌ£t ĐaÌ£i NguyêÌ£t Thí£ (Tân Cương và vuÌ€ng đông bắc Afganistan ngày nay), An TưÃŒÂc (Iran ngày nay), ĐiêÌ€u Thí£ (baÃŒÂn đảo Ảrập ngày nay) và cuôÃŒÂi cuÌ€ng đêÃŒÂn đêÌ quôÃŒÂc La Mã.
NhaÃŒÂnh phía băÃŒÂc tưÌ€ Đôn Hoàng đêÃŒÂn Kinh ĐaÌ£i Tuyên, Khang Cư (trung AÌ ngày nay), rôÌ€i theo hươÃŒÂng tây nam hội nhâÌ£p vơÃŒÂi nhaÃŒÂnh phía nam. Hai tuyêÃŒÂn đươÌ€ng này đươÌ£c goÌ£i chung là Con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên bộ.
Ngoài ra coÌ€n coÌ hai tuyêÃŒÂn đươÌ€ng tơ luÌ£a mà ít ngươÌ€i biêÃŒÂt đêÃŒÂn. Một tuyêÃŒÂn là Con đươÌ€ng tơ luÌ£a tây nam, khởi điểm tưÌ€ TưÌ Xuyên qua Vân Nam đêÃŒÂn phía băÃŒÂc Myanmar, rôÌ€i đêÃŒÂn vuÌ€ng đông băÃŒÂc Ấn Độ, sau đoÌ doÌ£c theo sông HăÌ€ng đêÃŒÂn tây băÃŒÂc Ấn Độ và đêÃŒÂn cao nguyên Iran. Con đươÌ€ng tơ luÌ£a này coÌ sơÃŒÂm hơn con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên bộ. Năm 1986, caÃŒÂc nhà khảo cổ laÌ£i phaÃŒÂt hiêÌ£n di ch퀰 Tam Tinh Đôi huyêÌ€n bí ở thành phôÌ Quảng HaÃŒÂn (t퀰nh TưÌ Xuyên), coÌ caÃŒÂch đây khoảng hơn 3.000 năm.
Tại đây có những cổ vâÌ£t coÌ liên hêÌ£ vơÃŒÂi văn hoaÌ Tây AÌ và Hy LaÌ£p như cây Kim TrươÌ£ng dài 142 cm, “cây thâÌ€n†cao khoảng 4 m và những ngươÌ€i đôÌ€ng, đâÌ€u đôÌ€ng, măÌ£t naÌ£ đôÌ€ng coÌ kích thước bằng người thật... CaÃŒÂc chuyên gia cho răÌ€ng, những thưÌ này là đươÌ£c truyêÌ€n vào Trung QuôÃŒÂc trong thơÌ€i kyÌ€ giao lưu văn hoÃŒÂa giữa phương đông và phương tây. NêÃŒÂu quan điểm đó đúng th킬 coÌ€n đươÌ€ng tơ luÌ£a này đươÌ£c h킬nh thành caÃŒÂch đây hơn 3.000 năm.
|
Tơ lụa Trung Quốc đã nổi tiếng từ xa xưa. |
CoÌ€n một con đươÌ€ng tơ luÌ£a nữa là tưÌ€ Quảng Châu đaÃŒÂp thuyêÌ€n qua eo biển Mallorca, đêÃŒÂn Sri Lanca, qua Ấn Độ và đêÃŒÂn Đông Phi. MoÌ£i ngươÌ€i goÌ£i con đươÌ€ng này là Con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên biển. Theo caÃŒÂc cổ vâÌ£t đươÌ£c khai quâÌ£t taÌ£i Somalia (vuÌ€ng Đông Phi), con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên biển này đươÌ£c h킬nh thành vào thơÌ€i nhà TôÃŒÂng.
Con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên biển đã kêÃŒÂt nôÃŒÂi Trung QuôÃŒÂc vơÃŒÂi caÃŒÂc nươÃŒÂc văn minh thơÌ€i cổ, thuÃŒÂc đẩy sưÌ£ giao lưu kinh têÃŒÂ, văn hoÃŒÂa của những khu vưÌ£c này nên đươÌ£c goÌ£i là “con đươÌ€ng đôÃŒÂi thoaÌ£i giữa phương đông và phương tâyâ€Â. Theo sử saÃŒÂch ghi laÌ£i, Marco Polo từng đêÃŒÂn Trung QuôÃŒÂc băÌ€ng con đươÌ€ng tơ luÌ£a trên biển. Khi vêÌ€ nươÃŒÂc ông cũng đaÃŒÂp thuyêÌ€n tưÌ€ TuyêÌ€n Châu (PhuÃŒÂc KiêÃŒÂn) vêÌ€ nhà ở Venice.
(Theo ChinaBroadcast