Những người Hà Nội trầm lặng thường hay uống trà. Này là trà cúc, trà sen, trà mộc, trà ngâu. Này là trà bạch ngọc hoa, trà hoa mộc. Này là huyền sâm trà, hoàng cúc trà v.v... Hàng mấy chục loại trà khác nhau cho người tao ngộ thưởng lãm trong mỗi dịp khác nhau. Người miền Nam vội vã mưu sinh, người miền Trung hiền lành vất vả, có miền nào như miền Bắc, làm việc đấy, vội vàng đấy, tất bật đấy, nhưng mỗi ngày đều trôi qua bằng dáng vẻ tao nhã, thanh lịch. Có lẽ bởi miền Bắc có trà, bởi người Hà Nội uống trà.

Hãy điểm xem, đi khắp phố phường Hà Nội có bao nhiêu quán có trà, và trong đó có bao nhiêu quán hay? Tôi đã đi rất nhiều nơi. Dãy quán đường Triệu Việt Vương, khu Phan Bội Châu, khu Hàng Hành, hay rất nhiều quán ở Hồ Gươm. Quán nào cũng có trà, toàn là Dimal, Lipton đóng gói. Tôi không muốn nhắc đến những quán cafe ấy và văn hoá Lipton.

Chúng ta hãy đến Hiên trà Trường Xuân ở Văn Miếu, Trà Hoa Bùi Thị Xuân, Lư Trà ở Thanh Xuân, Cuối Ngõ ở Cầu Giấy hoặc Vô Thường ở Hoàng Hoa Thám. Hãy đến đây, ngồi nhâm nhi cốc trà nóng cùng với tôi giữa cái lạnh mùa đông, để nhớ nhung những người cũ, để suy nghĩ cái sự đời, để cảm nhận được cái gọi là Trà Hà Nội. Hãy thử chìm đắm trong không gian hoài cổ đó, bạn sẽ cảm thấy rằng, cuộc đời mới đáng sống làm sao.

Hà Nội không trồng trà, nhưng hiểu trà nhiều nhất có lẽ là Hà Nội. Hàng trăm loại trà trồng trên miền Tây Bắc đều quy tụ về đây. Từ những loại trà Thái Nguyên thường gặp như Tân Cương, Khuôn Gà, La Bằng, Giàng Tiên, đến những loại khó kiếm là trà cổ thụ trên núi cao: trà Suối Giàng, Mộc Châu, Thượng Sơn, Lũng Phìn.v.v... Hay những loại trà hiếm như: Tà Xùa trà, Nậm Ty sơn trà, Phìn Hồ trà, Tà Phìn trà, trà Đồng Văn… Nếu bạn muốn hiểu thêm về những địa danh này, bạn có thể gặp nghệ nhân trà ở một quán trà nổi tiếng để tìm hiểu tất

cả những điều bạn còn băn khoăn.

Tôi cũng muốn dùng vốn hiểu biết hạn hẹp của mình để giới thiệu qua về các loại trà đang có ở Hà Nội, mong rằng nếu không thể giúp bạn hiểu biết thêm điều gì thì cũng giúp bạn tìm được một sự đồng cảm nào đó.

Trà Việt Nam xưa kia thường có hai loại: Trà mộc, Trà ướp hoa. Những năm gần đây xuất hiện thêm loại Trà bổ dưỡng (còn gọi là Trà thuốc). Mỗi loại trà có một hương vị riêng.

Ví như, Trà bổ dưỡng thường có vị ngọt của cam thảo, mật ong, táo tàu hoặc lá cỏ ngọt mang lại, tạo cho chén trà vị ngọt thanh nhã. Cách pha trà bổ dưỡng mỗi nơi mỗi khác, nhưng đơn giản nhất là dùng một vị thuốc cho một chén trà (như Mật ong long nhãn trà, Mật ong tâm sen trà…), hoặc cầu kỳ hơn là một bài thuốc cho một chén trà (như trà Tiêu Dao, trà Bát Bảo…). Với loại Trà này, mỗi nghệ nhân lại có một cách pha rất khác nhau, tạo thành những vị đặc biệt khác nhau, ví dụ như hiên trà Trường Xuân thường dùng mật ong để pha thành các loại trà bổ dưỡng: mật ong Long nhãn trà, mật ong Huyền sâm trà, mật ong Nhân sâm trà, mật ong Tâm sen trà, mật ong Bạc hà trà.

Hoặc như, Trà ướp hoa truyền thống gồm: trà Sen, trà Cúc, trà Nhài, trà Ngâu, trà Sói, hay những loại ướp cầu kỳ hơn, ví dụ như Bạch ngọc hoa trà (ướp 5 loại hoa trắng: nhài, cúc trắng, hồng bạch, mộc lan, ngọc lan)....

Lúc nào bạn mệt mỏi, cơ thể yếu ớt, đầu óc nặng nề, hãy đến ngồi trong một cái quán yên tĩnh, uống một tách trà Mật ong tâm sen, sẽ cảm thấy mình yên ổn hơn, đầu óc dịu dàng hơn, và hãy về nhà ngủ một giấc thật say. Hay cả khi tâm trí hiền lành không gì vướng bận, bạn cũng có thể ngồi nhâm nhi một chén trà ướp Ngâu, chỉ để cảm nhận mùi thơm ngọt gợi nhớ những điều xưa cũ, thấy cuộc đời của mình nhẹ tênh, giống như một câu Pautopxki: “Cuộc đời trôi qua tay nhẹ như một vạt áo lụa”.

Tôi đã đến nhiều quán trà, nhưng bây giờ thường lui tới các quán trà: Trường Xuân, Hoa, hoặc Cuối Ngõ.

Đầu tiên, bạn hãy cùng tôi đến Hiên trà Trường Xuân. Đây là quán trà Việt nổi tiếng, quen thuộc với cả du khách nước ngoài. Đến đây, nếu như may mắn bạn sẽ được gặp nghệ nhân Hoàng Anh Sướng, hoặc nếu không bạn cũng sẽ được nghe chị phục vụ nói rất kỹ lưỡng về các loại trà, cách pha trà , cách cầm chén trà, cách thưởng trà đúng kiểu. Quán này có nhiều chỗ ngồi phù hợp với tâm trạng của bạn. Có thể ngồi quây quần nhiều người (quần ẩm) với bàn ghế cao khi bạn đi cả nhóm, có thể ngồi xếp bằng trên chõng tre với người yêu, người tri kỷ (đối ẩm), hoặc ngồi một mình cuộn chân trên đệm êm (độc ẩm).